พยาธิเส้นด้ายโรคภัยอันตรายใกล้ตัวที่ต้องรู้จัก
พยาธิเส้นด้าย (Enterobius vermicularis) เป็นพยาธิที่พบได้บ่อยที่สุดในคน โดยเฉพาะในเด็ก ๆ ซึ่งมักติดเชื้อจากการขาดสุขอนามัยที่ดี พยาธิเส้นด้ายมีขนาดเล็ก สีขาว ลักษณะคล้ายเส้นด้าย สามารถทําให้เกิดอาการคันที่ทวารหนักและส่งผลต่อสุขภาพได้หากไม่ได้รับการรักษา บทความนี้จะอธิบายถึงอาการของการติดเชื้อ วิธีการรักษา และความอันตรายที่อาจเกิดขึ้นจากพยาธิเส้นด้าย
อาการของการติดเชื้อพยาธิเส้นด้าย
การติดเชื้อพยาธิเส้นด้ายสามารถแสดงอาการที่สังเกตได้ง่ายๆ ดังนี้
- อาการคันรอบทวารหนัก: โดยเฉพาะในช่วงกลางคืน ซึ่งพยาธิตัวเมียจะเคลื่อนออกมาวางไข่บริเวณรอบทวารหนัก ทําให้เกิดการระคายเคือง
- นอนไม่หลับ: อาการคันที่เกิดขึ้นกลางคืนอาจทําให้ผู้ป่ วยนอนไม่หลับ หรือรู้สึกไม่สบายตัว
- ปวดท้องหรือท้องเสีย: บางรายอาจมีอาการปวดท้องเล็กน้อยหรือท้องเสีย เนื่องจากการติดเชื้อในลําไส้
- เห็นพยาธิในอุจจาระ: ผู้ป่วยอาจสังเกตเห็นพยาธิเส้นด้ายเป็นเส้นสีขาวเล็ก ๆ ในอุจจาระ หรือรอบทวารหนัก
วิธีการรักษาตัวเองเมื่อติดเชื้อแล้ว
การรักษาตัวเองจากพยาธิเส้นด้ายสามารถทําได้ง่ายๆด้วยตัวเองตาม 3 ขั้นตอนนี้
1. การใช้ยาถ่ายพยาธิ
- เมเบนดาโซล (Mebendazole) และ อัลเบนดาโซล (Albendazole) เป็นยาที่ใช้กันอย่างแพร่หลายสําหรับการถ่าย
พยาธิเส้นด้าย ยานี้สามารถฆ่าพยาธิในลําไส้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ควรรับประทานยาครั้งเดียวและทานซํ้าอีกครั้งใน 2 สัปดาห์ เพื่อลดความเสี่ยงในการติดเชื้อซํ้า - ไพแรนเทล พาโมเอต (Pyrantel pamoate) เป็นอีกทางเลือกหนึ่งที่สามารถใช้ในการรักษาพยาธิเส้นด้าย ยานี้จะ
ช่วยทําลายพยาธิที่มีอยู่ในลําไส้และขับถ่ายออกจากร่างกาย
• อัลเบนดาโซล (Albendazole): เป็นยาที่มีประสิทธิภาพในการถ่ายพยาธิ ใช้ในลักษณะเดียวกันกับเมเบนดาโซล
2. การดูแลสุขอนามัยส่วนบุคคล
- ล้างมือให้สะอาดด้วยสบู่ทุกครั้งหลังจากใช้ห้องนํ้าและก่อนรับประทานอาหาร เพื่อลดโอกาสในการแพร่เชื้อ
- ตัดเล็บให้สั้นและหลีกเลี่ยงการกัดเล็บ เนื่องจากไข่พยาธิอาจติดอยู่ที่เล็บและนําเข้าสู่ร่างกายได้
- สวมใส่กางเกงชั้นในที่แนบตัวขณะนอนหลับ และเปลี่ยนทุกวันเพื่อป้องกันการกระจายของไข่พยาธิ
3. การทําความสะอาดสิ่งของเครื่องใช้
- ซักผ้าปูที่นอน ผ้าห่ม ชุดนอน และเสื้อผ้าด้วยนํ้าร้อน เพื่อลดการแพร่กระจายของไข่พยาธิ
- ทําความสะอาดห้องนํ้าและอุปกรณ์ที่ใช้ร่วมกันอย่างสมํ่าเสมอ โดยเฉพาะในบ้านที่มีเด็กหรือผู้ป่วยติดเชื้อ
อันตรายของพยาธิเส้นด้าย
พยาธิเส้นด้ายแม้จะไม่ใช่พยาธิที่ทําให้เกิดอันตรายร้ายแรง แต่การติดเชื้อเป็นเวลานานอาจมีผลกระทบต่อสุขภาพ
- การระคายเคืองและอักเสบที่ทวารหนัก: การคันที่รุนแรงอาจทําให้เกิดการเกาผิวหนังจนเกิดการอักเสบหรือมีอาการเจ็บ
- การติดเชื้อซํ้าซ้อน: การไม่รักษาหรือดูแลความสะอาดอย่างเพียงพออาจทําให้เกิดการติดเชื้อซํ้าซ้อนภายในครอบครัวหรือในกลุ่มผู้ที่อยู่ใกล้ชิด
- การรบกวนการนอนหลับ: อาการคันในตอนกลางคืนอาจทําให้ผู้ป่วยนอนไม่หลับ หรือพักผ่อนไม่เพียงพอ ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพจิตใจและความสามารถในการทํางานในชีวิตประจําวัน
การป้องกันการติดเชื้อพยาธิเส้นด้าย
เพื่อหลีกเลี่ยงการติดเชื้อพยาธิเส้นด้าย ควรปฏิบัติตามแนวทางต่อไปนี้
- ล้างมือเป็นประจํา : โดยเฉพาะหลังจากใช้ห้องนํ้าและก่อนรับประทานอาหาร
- ทําความสะอาดสิ่งของที่ใช้ในครัวเรือน : เช่น ผ้าปูที่นอน ผ้าขนหนู และเสื้อผ้าอย่างสมํ่าเสมอ
- หลีกเลี่ยงการสัมผัสบริเวณทวารหนักโดยไม่จําเป็น : เพื่อป้องกันการแพร่เชื้อ
- ให้คําแนะนําเกี่ยวกับสุขอนามัยแก่เด็ก ๆ: สอนให้ล้างมือและดูแลความสะอาดของตัวเองเพื่อลดการติดเชื้อในเด็ก
“….พยาธิเส้นด้ายเป็นโรคที่พบได้บ่อย โดยเฉพาะในเด็ก ๆ แม้จะไม่ใช่โรคที่มีความรุนแรง แต่หากไม่ได้รับการรักษา
หรือดูแลสุขอนามัยอย่างเหมาะสม อาจส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตของผู้ป่วย การรักษาพยาธิเส้นด้ายสามารถทําได้ง่าย
ด้วยการใช้ยาถ่ายพยาธิร่วมกับการรักษาความสะอาดของร่างกายและสิ่งแวดล้อม การป้องกันการติดเชื้อพยาธิเส้นด้ายเป็น
สิ่งสําคัญ เพื่อให้คุณและครอบครัวมีสุขภาพที่ดีและห่างไกลจากโรคนี้…”
อ้างอิง