รู้จักเนื้องอกไขมัน ทำความเข้าใจสาเหตุอาการ และการรักษา
เนื้องอกไขมัน หรือที่เรียกกันว่า Lipoma เป็นเนื้องอกที่เกิดจากการเจริญเติบโตของเซลล์ไขมันในร่างกาย มักจะมีลักษณะนุ่มและเคลื่อนย้ายได้ ซึ่งส่วนใหญ่ไม่ก่อให้เกิดอันตรายร้ายแรง และมักพบในบริเวณต่างๆ ของร่างกาย เช่น บนหลัง แขน หรือขา แม้ว่าเนื้องอกไขมันจะไม่ทำให้เกิดความเสียหายร้ายแรงต่อร่างกาย แต่ก็สามารถทำให้เกิดความไม่สะดวกหรือเจ็บปวดในบางกรณีได้
เนื้องอกไขมัน คืออะไร?
ก้อนเนื้อไขมัน หรือ เนื้องอกไขมัน(Lipoma) คือก้อนที่เกิดจากการเติบโตของเซลล์ไขมันในร่างกาย มักพบอยู่ระหว่างผิวหนังและกล้ามเนื้อ โดยทั่วไปแล้วเนื้องอกไขมันเป็นก้อนที่ไม่อันตราย เพราะมันไม่ใช่มะเร็ง และไม่แพร่กระจายไปที่ส่วนอื่นๆ ของร่างกาย (Benign tumor) ก้อนนี้มักจะมีลักษณะเป็นก้อนไขมันมีเปลือกหุ้มและสามารถเกิดขึ้นได้ตามส่วนต่างๆ ของร่างกาย เช่น ที่ศีรษะ,ลำตัว,แขน หรือขา
สาเหตุของเนื้องอกไขมัน
สาเหตุของการเกิดเนื้องอกไขมันยังไม่สามารถระบุได้ชัดเจน ไม่เกี่ยวกับการกินอาหารไขมัน หรือ
การสะสมของไขมัน บางรายอาจพบมีจำนวนมาก อาจเกิดขึ้นได้ทั้งตัว ถ้ามีหลาย ๆ ก้อนหลายตำแหน่งจะเรียกว่า Lipomatosis ซึ่งอาจมีสาเหตุมาจากกรรมพันธุ์
- พันธุกรรม: คนในครอบครัวที่มีประวัติเป็นเนื้องอกไขมันอาจมีโอกาสเกิดภาวะนี้มากขึ้น
- อายุ: ผู้ใหญ่ในช่วงอายุ 40-60 ปีมักพบเนื้องอกไขมันบ่อยกว่าผู้ที่อายุน้อยกว่า
- โรคบางชนิด: เช่น โรคที่มีผลกระทบต่อระบบภูมิคุ้มกันหรือโรคที่เกี่ยวข้องกับการสร้างเนื้อเยื่อที่ผิดปกติ
อาการของเนื้องอกไขมัน
ในหลายกรณีเนื้องอกไขมันมักไม่มีอาการ หรือถ้ามีอาการก็อาจมีเพียงอาการไม่สะดวกจากก้อนเนื้องอกที่โตขึ้น ซึ่งสามารถมีขนาดตั้งแต่ขนาดเล็กจนถึงขนาดใหญ่ โดยก้อนนี้จะไม่เจ็บปวด แต่หากเนื้องอกกดทับเส้นประสาทหรือหลอดเลือด อาจทำให้รู้สึกเจ็บปวดได้
การวินิจฉัยเนื้องอกไขมัน ทำได้อย่างไร
การวินิจฉัย Lipoma ปกติแล้วแพทย์จะตรวจและคลำที่บริเวณที่มีตุ่มนูน เพื่อระบุว่าเป็นเนื้องอกชนิดไหน รวมถึงการตรวจร่างกายทั่วไป ซึ่งการตรวจด้วยวิธีนี้สามารถวินิจฉัยได้ประมาณ 80 – 90% หากจำเป็นบางครั้งแพทย์อาจใช้การ อัลตราซาวด์ เพื่อช่วยแยกว่าเป็นก้อนไขมันหรือก้อนซีสต์ แต่การวินิจฉัยที่แน่นอนที่สุดคือการ ผ่าตัดเอาก้อนออกมาตรวจ ที่ห้องปฏิบัติการ (พยาธิวิทยา)
การรักษาเนื้องอกไขมัน ทำอย่างไร
การรักษาเนื้องอกไขมันขึ้นอยู่กับขนาดและตำแหน่งของก้อน รวมถึงความไม่สะดวกที่เกิดขึ้นกับผู้ป่วย โดยวิธีรักษา Lipoma โดยการผ่าตัดเอาก้อนออกจะพิจารณาในกรณีเหล่านี้
- เพื่อความสวยงาม: ถ้าก้อนใหญ่และนูนออกมาในที่ที่เห็นได้ชัดเจน
- มีอาการเจ็บ: ถ้าก้อนอยู่ในบริเวณที่ถูกกดทับ ทำให้รู้สึกเจ็บ
- ก้อนขนาดใหญ่โตเร็ว หรือแข็ง: หรือถ้าไม่แน่ใจว่าเป็นก้อนชนิดไหน เพื่อจะได้ส่งไปตรวจทางพยาธิวิทยา (เพื่อการวินิจฉัยที่ชัดเจน)
- การเฝ้าระวัง: หากเนื้องอกไขมันไม่ขยายขนาดหรือไม่ทำให้เกิดอาการเจ็บปวด แพทย์อาจแนะนำให้เฝ้าระวังอาการต่อไปโดยไม่ต้องรักษา
- การผ่าตัด: สำหรับกรณีที่ก้อนเนื้องอกไขมันมีขนาดใหญ่หรือทำให้เกิดความไม่สะดวก สามารถรักษาด้วยการผ่าตัดเพื่อเอาก้อนออก
- การดูดไขมัน (Liposuction): อีกทางเลือกหนึ่งคือการดูดไขมันออกจากก้อนเนื้องอก ซึ่งช่วยลดขนาดของเนื้องอกได้
วิธีการผ่าตัดเนื้องอกไขมัน Lipoma
วิธีการผ่าตัด Lipomaคือการทำการกรีดผิวหนังออกเล็กน้อยแล้วนำก้อนไขมันออกมา โดยแพทย์จะฉีดยาชาเฉพาะที่ในบริเวณที่จะผ่าตัด เพื่อให้ผู้ป่วยไม่รู้สึกเจ็บระหว่างผ่าตัด หลังจากเสร็จการผ่าตัด ผู้ป่วยสามารถกลับบ้านได้ทันทีในวันเดียวกัน หากก้อนไขมันมีขนาดใหญ่ แพทย์อาจจะต้องทำการผ่าตัดในห้องผ่าตัด ขึ้นอยู่กับการพิจารณาของแพทย์
การป้องกันเนื้องอกไขมัน มีวิธีอะไรบ้าง
การป้องกันเนื้องอกไขมัน หรือ Lipoma ไม่สามารถทำได้ เพราะยังไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัดที่ทำให้เกิด แต่เนื้องอกชนิดนี้มักจะไม่อันตราย อย่างไรก็ตาม เพื่อความปลอดภัย ถ้าคุณสงสัยว่ามีก้อนเนื้องอก ควรสังเกตบริเวณผิวหนังที่มีการเปลี่ยนแปลง หากพบว่ามีก้อนนูนขึ้นมาและมีอาการเจ็บปวด ควรไปพบแพทย์เพื่อให้ตรวจอย่างละเอียด